حادثه در جنگل شکل های کاملا متفاوتی دارد، مثلا نشسته اید در حال غذا خوردن هستید ناگهان کنار شما موجود زنده دیگری هم قرار میگیرد که یا غذا می خورد یا فکر می کند که شما غذای او هستید! وقتی گرگ گرسنه است و فکر می کند شما غذای او هستید چگونه می خواهید او را منصرف کنید؟ در این مطلب خواهیم آموخت چگونه از سرما نمیریم، غذای گرگ نشویم، خرس را غافلگیر نکنیم و چگونه اگر ماری ما را نیش زد زنده بمانیم.

حادثه در جنگل

در ادامه مقاله قبلی در این پست قصد داریم سه نوع دیگر از حادثه در جنگل را بررسی کنیم که شامل موارد زیر می باشد:

1. خیس شدگی، یخ زدگی و هیپوترمی …
2. مقابله با حیواناتی مانند خرس و گرگ 
3. مارها بانیان حادثه در جنگل

1. خیس شدگی ، یخ زدگی و هیپوترمی …

باران و رودخانه همان قدر که برکت است در شرایطی که شما دچار بحران شده اید و در حال پروسه نجات در جنگل هستید، در صورتیکه باعث شود شما خیس شوید می تواند مرگ خاموشی را برای شما به همراه داشته باشد. هیپوترمی وقتی اتفاق می افتد که گرمای بدن از 37 درجه به زیر 35 درجه برسد و بدن نتواند گرمای دستگاه های حیاتی خود را تامین کند در این شرایط بدن کرخت و سنگین و بعد به خواب خواهد رفت و اگر اقدامی صورت نگیرد، مصدوم خواهد مرد. در شرایطی که شما در جنگل هستید اگر باران شروع شد و یا مجبور به عبور از رودخانه شدید اولویت اول شما در این نوع حادثه در جنگل این است که با پیدا نمودن مکانی مناسب و تهیه آتش تمامی لباس های خود را خشک نمایید و یا اگر کوله پشتی تان هنوز همراهتان است تمامی لباس هایتان را تعویض کنید و بدنتان را کاملا خشک کنید، همچنین کفش هایتان را باید کاملا خشک کنید و بعد ادامه مسیرتان را بروید. این تذکر را بسیار جدی بگیرید چرا که سرمازدگی و هیپوترمی فقط یک حادثه در جنگل نیست بلکه می تواند بسیار آسیب زننده و کشنده باشد.

اگر در صورت عبور از رودخانه و یا بارندگی کفش های ما خیس شد باید با درست کردن آتش کفش هایمان را کامل خشک کنیم، چرا که جدای تهدید سرمازدگی، کفش خیس باعث تاول زدگی های دردناک در پای شما خواهد شد. اگر کفش های شما چرمی است بعد از خشک شدن از رول نازک پنبه استفاده نمایید و آن را درون کفشتان پهن کنید. چرا که چرم بعد از آب خوردگی کمی تنگ می شود و تا زمانی که دوباره به حالت اول بازگردد زمان می برد، پنبه کف کفش کمک می کند که پای شما دچار سایش و تاول زدگی نشود.

 2. مقابله با حیواناتی مانند خرس و گرگ

جنگل، خانه حیواناتی است که ما فقط در عکس ها و باغ وحش ها و فیلم ها دیده ایم. وقتی به جنگل می رویم، ما به خانه حیوانات رفته ایم و مهمان آنها هستیم پس باید بدانیم با میزبانان خود چگونه برخورد کنیم. معمولا حیوانات مانند گرگ و خرس مگر در شرایطی خاص به انسان حمله نمی کنند پس کمی در رابطه با این موضوع اطلاعات کسب کنیم و بدانیم اگر در مواجهه با این حیوانات قرار گرفتیم، برای این بخش از پروسه حادثه در جنگل چه اقداماتی باید انجام دهیم.

خرس مادر حساس به قلمرواش

 خرس حیوانی است گیاه خوار و گوشت خوار، اما بیشتر غذایش را گیاهان تشکیل می دهد. خرس های ایرانی از نوع خرس های قهوه ای هستند و از گونه های هم نوع خود در خارج از کشور، کوچکتر و وزن آنها معمولا بین 200 تا 400 کیلو است و سرعت دویدن آنها تا 60 کیلومتر در ساعت می تواند برسد. خرس در دو حالت فقط به ما حمله خواهد کرد. اول این که خرس مادر و به همراه توله هایش باشد و ما به حریم آنها نزدیک شده باشیم، دوم خرس را غافلگیر یا تحریک کرده باشیم. معمولا خرس برای کشتن و خوردن انسان به کسی حمله نمی کند.

برای مواجه نشدن با خرس ها یا حیوانات 2 کار را انجام دهید:

♦ در طول مسیر گاهی بلند بلند حرف بزنید.

♦ با دیدن رد پای آنها مسیرتان را کج کنید. خرس ها به شدت نسبت به قلمروشان حساس هستند.

7 روش مقابله با خرس در جنگل

1. اول از همه بسیار آرام و آهسته بدون جلب توجه محل را ترک کنید.
2. اگر خرس به هر دلیلی آماده حمله شد فرار نکنیم تنها راه رفتن بالای درخت است.
3. در صورت مواحهه آنی با خرس و حساس شدن موقعیت می توانید با استفاده از ترقه های کبریتی و صدای زیاد آن خرس را فراری دهید.
4. اسپری فلفل یکی دیگر از راه های فرار دادن خرس است.
5. به هیچ وجه خرس را به مبارزه دعوت نکنید و یا با هر وسیله ای که دارید او را زخمی نکنید چون جلوی هر چیزی را می شود گرفت جز یک خرس عصبانی و زخمی و این موضوع، حادثه در جنگل را به فاجعه در جنگل تبدیل می کند.
6. اگر چاره ای نداشتید بدانید که خرس با موجودات مرده کاری ندارد، پس بر روی شکم دراز بکشید و دستانتان را در پشت گردن تان قفل کنید که خرس نتواند گردن شما را بگیرد، وقتی خرس به سراغ شما می آید، اگر بتوانید بی حرکت بمانید جان سالم بدر خواهید برد.
7. در آخر یک خرس تمایلی به خوردن انسان ندارد اما از مزاحمت و ورود به قلمرواش خوشحال نمی شود بخصوص اگر مادر باشد، پس به هیچ وجه توان یک خرس را امتحان نکنید.

مراقب گرگ ها باشید

گرگ ها بر خلاف خرس ها اگر گرسنه باشند هیچ ابایی از خوردن انسان ندارند. می گویند گرگ ها شکارچیان ترس ها هستند، گرگ ها بوی ترس را از عرق بدنتان خواهند فهمید. پس اگر در طی مسیرتان با گرگ و یا گله گرگ مواجه شدید سعی کنید خونسرد بمانید و راهکارهای زیر را انجام دهید:

• گرگ ها شکارگرانی تعقیب کننده اند، پس به شکل معمول فرار نکنید.
• هیچ گاه به گرگ پشت نکنید.
• به شکل مداوم به چشم های گرگ ها خیره نمانید.
• اگر گروهی هستید با ایجاد سر و صدای زیاد می توانید آنها را فراری دهید.
• استفاده از ترقه های کبریتی به شما کمک فراوانی می کند.
• تمام سعی تان را بکنید که گرگ ها شمار را دور نزنند.
• رخ به رخ با گرگ ها به عقب بروید.
• گرگ ها در زمان گرسنگی غالبا به شکل گله ای به شکار می روند پس اگر در این موقعیت قرار گرفتید کارهای قهرمانانه نکنید و بدانید این جنس حادثه در جنگل بازی و شوخی نیست، یا می توانید آنها را فراری دهید یا اثری از شما بجز چند استخوان باقی نخواهد ماند.
• آتش یکی از راهکارهای فراری دادن گرگ هاست.

در انتهای این بخش یادآور می شویم، یکی از دلایلی که گفته شد در هنگام بستن کوله از آوردن غذاهای گوشتی خودداری نمایید به این دلیل بود که شامه خرس ها و گرگ ها بسیار قوی است و به راحتی می توانند رد شما را بزنند و بوی غذا، آنها را به محل کمپ شما می کشاند. و اگر نیاز بود که غذای گوشتی بخورید، در محلی دورتر از کمپ تان غذا را گرم کرده، بخورید و سپس محل را ترک کنید. حیوانات جنگل بر اساس غریزه شان عمل می کنند اگر ما برای مقابله با حادثه در جنگل تلاش می کنیم آنها هم برای نجات خودشان و بر اساس غریزه شان عمل می کنند.

3. مار ها بانیان حادثه در جنگل

پهنه طبیعی و جغرافیایی ایران میزبان گونه های بسیار متفاوت مار می باشد. مار به 3 دسته سمی، نیمه سمی و غیر سمی تقسیم بندی می شود. مارهای کشور بر اساس محیط زیست شان نیز تقسیم بندی می شوند، مارهای مناطق خشک و نیمه خشک، مارهای مناطق جنگلی، کوهپایه ای و سرد.

در مجموع 35 نمونه مار غیرسمی، 21 نمونه سمی و نیمه سمی و 5 نمونه مار سمی دریایی در ایران وجود دارد.

در جنگل های ایران 6 نمونه مار سمی و 11 نمونه مار غیرسمی وجود دارد. مارهای سمی بسیار خطرناکی مانند افعی قفقازی، افعی البرزی و افعی زنجانی در بخش های جنگلی ایران در حال جستجو و تغذیه هستند. تاکنون شنیده نشده که مارهای سمی بی دلیل به انسان حمله کنند اما در صورتی که ما وارد حیطه و قلمرو یا استراحت گاه آنها شویم، واکنش طبیعی خود را نشان می دهند که همان نیش زدن است. نیش مارهای جنگلی ایران اگر با تمام ظرفیت کیسه زهری شان باشد بسیار خطرناک و کشنده است برای همین منظور در پروسه حادثه در جنگل باید حتما از وجود این جانوران زیبا اما بسیار خطرناک آگاه شویم و در صورت بروز این قسم حادثه در جنگل به دلیل دور بودن درمانگاه های امدادی باید خودمان اقداماتی را که از دستمان بر می آید انجام دهیم.

♦ مارها به دلیل خونسردی معمولا در ساعاتی که آفتاب بالاست مشغول آفتاب گیری هستند و یا در روی سنگ ها یا بسترهای گرم به استراحت مشغولند. اگر گرمای هوا زیاد باشد در زیر سایه بوته ها، درخت ها، سنگ ها و صخره ها در سایه چمبره زده اند و معمولا به خاطر حالت استتارشان ما آنها را نخواهیم دید.

 ♦ مار به ندرت از بالای سر کسی را نیش می زنند و معمولا بر روی سطح زمین بین بوته ها و سنگ ها هستند. پس حتما نیم بوت و یا چکمه بپوشیم. بیش از 90 درصد مارگزیدگی های کشور از زانو به پایین بوده و این نشان دهنده این مطلب است که ما باید بدانیم کجا قدم می گذاریم.

♦ اثر گذاری زهر مار به نسبت های متفاوتی بستگی دارد که در شرایط حادثه در جنگل مجالی برای ذکر آن نیست و در مقاله مستقل مارهای ایران بررسی می شود. در صورت گزش توسط مار سمی ( با توجه به میزان سم، جثه مار و …) بعد از 15 دقیقه علائم بالینی آشکار می شوند این زمان بخصوص در مورد خانواده افعی ها صدق می کند. یعنی فاصله گزش تا 10 دقیقه بعد حیاتی ترین زمان ممکن برای امداد و نجات فرد مصدوم است.

♦ هفتاد درصد مارگزیدگی ها نیم تا 2 ساعت بعد از غروب خورشید اتفاق می افتد.

2 دسته اثر گذاری سم مارها

1. دسته اول سم مارهایی است که بر روی جریان خونی تاثیر می گذارند.
2. دسته دوم سم مارهایی است که بر روی جریان عصبی تاثیر می گذراند.

پس در صورت گزش مار سمی با یکی از دو حالت خونی یا عصبی روبرو هستیم.

♦ شیمی سم هر گونه ماری مختص به همان خانواده است برای همین باید بدانیم پادزهر مارها با هم متفاوت است لذا در صورت امکان، از ماری که مصدوم را گزیده عکس بگیریم تا اگر مصدوم به تیم امداد رسید آنها بدانند چه پادزهری باید تزریق نمایند.

♦ اثر گزش مارهای سمی با مارهای غیرسمی کاملا متفاوت است، گزش مار های غیر سمی یا نیمه سمی مانند گاز گرفتن دندان های خودمان ردی آرواره ای با اثر چند ردیف دندان است، اما در گزش مارهای سمی فقط جای زخم دو دندان هویداست.

♦ سم های که تاثیرشان بر روی خون است مربوط به خانواده افعی هاست، این سم غالبا مانع انعقاد خون می شود و با درد شدید همراه است و مصدوم گاها دچار خونریزی موضعی است و چسبندگی خونی در یکی دو ساعت اول بوجود می آید.

♦ سستی و خواب آلودگی نشانه بارز سم مارهای خانواده کبری است. سم این مار باعث اختلال دستگاه تنفسی، گرفتگی شدید حلق، عدم انعقاد خون شده و این حادثه در جنگل در نهایت ختم به شوک قلبی می شود.

♦ زمان طلایی نجات مصدوم از لحظه مارگزیدگی بسیار کم است چرا که به دلیل ترس از حمله مار ضربان قلب تند می شود و این امر باعث سرعت گردش خون و در نتیجه انتشار سم و رسیدنش به مراکز حیاتی بدن می شود، لذا باید به سرعت اقدامات پیشگیرانه را آغاز نمود.

اقدامات ضروری در زمان مارگزیدگی

√ در اولین قدم به سرعت باید بالاتر از محل مارگزیدگی را با بند کفش، پارچه، باند، کمربند و … بست. مصدوم در حال شوک مارگزیدگی است پس اگر می شود او را آرام کنید اگر نه به سراغ ادامه عملیاتتان بازگردید.

√ شکافی کوچک در محل گزش ایجاد کنید و اگر دهانتان زخم نیست باید به سرعت عمل مکش و تف کردن را انجام دهید. در صورتیکه این ساکشن را درست انجام دهید می توانید حداقل نصف سم تزریق شده را خارج کنید.

√ بعد از ساکشن عضو مارگزیده را پایین تر از قلب قرار دهید و کلیه وسایلی که ممکن است بر اثر حالت ورم کردگی بدن و بخصوص قسمتی که محل مارگزیدگی است مصدوم را اذیت کنند مانند انگشتر، ساعت و … را از مصدوم جدا کنید.

√ بعد از ساکشن باید تا جایی که می شود مصدوم را آرام نگاه دارید اما خود شما باید به سرعت به دنبال چاره ای باشید تا نیروهای امداد را خبر کنید یا مصدوم را با خود به محل امدادی برسانید.

√ هر چقدر محل گزش مار از سر و قلب دورتر باشد شما برای عملیات نجات شانس بیشتری دارید.

√ معمولا ورم بافت آسیب دیده از ساعت چهارم به بعد سرعت بیشتری می گیرد.

√ در نهایت برای نجات مصدوم زمان طولانی نداریم پس عجله کنید.

√ تنها راه پیشگیری از این موارد استفاده از کفش و پوشش مناسب و احتیاط در مسیر قدم گذاری می باشد و در صورتی که با ماری مواجه شدید مسیر خود را کج کنید، چون مارهای سمی به هیچ وجه با هیچ انسانی تا کنون اخت نشده اند و معمولا عصبانی هستند.

مرز بین یک تفریح لذت بخش تا یک حادثه غمبار گاهی فقط به اندازه چند میلیمتر دندان های یک مار افعی قفقازی است. نگذاریم خطا و بی احتیاطی ما، واکنش طبیعت را بر انگیزد.